شاخص عملکرد زمانی

عنوان شاخص: شاخص عملکرد زمانی

• عنوان لاتین: Schedule Performance Indicator یا SPI
  
• واحد: درصد
• بازهٔ مطلوب: قرارگیری در بازهٔ ۰.۹۵ تا ۱.۰۵
• اندازه گیری: در هر دوره گزارش‌دهی، عموماً به‌صورت ماهیانه.
• فرمول: ارزش کسب‌شده، تقسیم بر ارزش برنامه‌ای

SPI = EV / PV

توضیح:

همان‌طور که در توضیحات شاخص «انحراف زمانی» یا SV ذکر شد، استفاده از آن شاخص نیازمند دانستن مقیاس کلی آن فعالیت یا پروژه است. به همین دلیل، شاخص‌هایی مانند SPI و  SV% معرفی شدند تا با مقداری مقیاس‌پذیر و نرمال‌شده به دست بیاید و بتوان پروژه‌های مختلف را با یکدیگر سنجید.

به بیان ساده، این شاخص می‌گوید قرار بوده بر اساس واحد پولی پروژه، چه میزانی کار انجام شود و اکنون چه میزان از آن انجام شده است. عدد یک نشان‌ می‌دهد که طبق برنامه جلو رفته‌ایم. این مقدار را می‌توان به‌صورت درصد نیز نشان داد.

در محاسبهٔ EV، ممکن به عوض کارهایی که باید انجام می‌داده‌ایم، کارهای دیگری کرده باشیم؛ حتی اگر ارزش کسب‌شده‌مان از مقدار برنامه‌ای بیشتر باشد، الزاماً از وضعیت برنامه جلوتر نیستیم. به همین دلیل، صرفاً نمی‌توان از این شاخص برای رصد وضعیت پروژه استفاده نمود.

مثال:

اگر تا انتهای بازهٔ گزارش، پیشرفت برنامه‌ای یک فعالیت ۸۰۰ دلار و پیشرفت واقعی آن ۶۰۰ دلار بود، شاخص عملکرد زمانی می‌شود ۰.۷۵

PV = $800, EV = $600

SPI = 600 / 800 = 0.75

بازهٔ مقادیر:

در صنایع و پروژه‌های مختلف، بازه‌های مختلف و آستانه‌های متفاوتی تعریف می‌شوند. یکی از این بازه‌های مقادیر به شرح زیر است:

• مقدار مطلوب: بین ۱ تا ۱.۰۵. در این حالت از برنامه جلوتر هستیم.
• وضعیت هشدار: بین ۰.۹۵ تا ۱، از برنامه عقب‌تر هستیم و باید جلوی بدتر شدن اوضاع را بگیریم
• وضعیت وخیم: مقادیر کمتر از ۰.۹۵. نیازمند واکنش سریع و اجرای برنامه‌های اصلاحی هستیم.
• وضعیت زیادی خوب: بیشتر از ۱.۰۵. این حالت نیز نیازمند پیگیری است، شاید در برنامه اولیه ایرادی وجود داشته یا مفروضات برنامهٔ اولیه را رعایت نکرده‌ایم.

ملاحظات:

• هیچ کدام از این شاخص‌ها به تنهایی، گویای وضعیت پروژه نیستند و باید در کنار شاخص‌های دیگری مانند BEI تفسیر شوند.
• علاوه بر میزان کنونی شاخص، باید روند تغییرات آن را نیز رصد و گزارش نمود.
• علاوه بر حالت تجمعی از ابتدای شروع فعالیت یا پروژه، این شاخص را می‌توان در یک بازهٔ خاص نیز محاسبه کرد.
• اگر از زمان پایان برنامه‌ای بگذریم، مقدار این شاخص صرفا رو به بهبود خواهد رفت؛ باید خط مبنا را تغییر داد یا از شاخص‌هایی مانند SPIt استفاده کرد.
• این شاخص را برای سطوح مختلف ساختار شکست کار و همین‌طور گروه‌بندی‌های مختلف می‌توان محاسبه و گزارش کرد.